Marian Figler, znany również pod pseudonimem „Balbin”, to postać, której życie i osiągnięcia pozostają w pamięci jako przykład patriotyzmu i oddania. Urodził się 2 lutego 1882 roku w Sierpcu i na przestrzeni swojego życia odegrał znaczącą rolę w historii Polski.
Figler był nie tylko inspektorem w Straży Granicznej, ale także pełnił funkcję majora piechoty w Wojsku Polskim. Jego zaangażowanie w działalność niepodległościową zasługuje na szczególne wyróżnienie, co dostrzegano często przy różnych okazjach. Wyróżnieniem za jego odwagę i determinację w obronie kraju było przyznanie mu Orderu Virtuti Militari, który w ceremoniach wojskowych jest symbolem najwyższego uznania.
Życiorys
Marian Figler przyszedł na świat 2 lutego 1882 roku w Sierpcu, miasteczku wówczas będącym częścią guberni płockiej. Jego rodzicami byli Antoni oraz Anna z Rupińskich. W 1895 roku rozpoczął edukację w gimnazjum w Płocku, jednak w czwartej klasie został wydalony za przynależność do polskiego kółka młodzieżowego. W grudniu 1898 roku zdecydował się na emigrację do Stanów Zjednoczonych.
W latach 1899–1902 uczęszczał do szkoły handlowej w Chicago. Po jej ukończeniu rozpoczął pracę w handlu. W 1905 roku wstąpił do lokalnego Związku Strzeleckiego. 4 lutego 1915 roku wyruszył w stronę Europy.
8 kwietnia 1915 roku, zgłosił się do służby w I Brygadzie Legionów Polskich, gdzie przydzielono go do 1. kompanii I batalionu 1 pułku piechoty. Rok 1916 przyniósł mu przeniesienie do 3. kompanii, gdzie pełnił funkcję komendanta sekcji, a później także jako podoficer walczył za frontem. 31 marca 1917 roku złożono jego kandydaturę do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola. W wyniku kryzysu przysięgowego, 18 lipca 1917 roku, został internowany w Szczypiornie, a później trafił do obozu w Łomży.
Ponownie zaciągnął się do służby po zwolnieniu z internowania, przystępując 15 lutego 1918 roku do Polskiej Siły Zbrojnej, a następnie do 1 pułku piechoty, który stał się późniejszym 7 pułkiem piechoty Legionów. W 15 lipca 1919 roku, jako podoficer byłych Legionów Polskich, wstąpił w szeregi 7 pp Leg. i otrzymał awans na podporucznika.
6 listopada 1919 roku przeniesiono go do batalionu zapasowego 42 pułku piechoty. 19 stycznia 1921 roku został zatwierdzony w stopniu kapitana, a w 27 stycznia tego samego roku trafił do 13 pułku piechoty, który stacjonował w Pułtusku. Pełnił w nim szereg funkcji, w tym referenta mob. w 1921 roku, oficera placu w 1922, oficera broni w 1923 oraz oficera ewidencji personalnej od 1924 roku.
3 maja 1922 roku zweryfikowano go w stopniu kapitana ze starszeństwem na 1 czerwca 1919 i 997. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Prezydent RP przyznał mu stopień majora 12 kwietnia 1927 roku, z datą od 1 stycznia 1927 i 90. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W maju tego samego roku został przydzielony na stanowisko oficera placu w Gdyni.
23 grudnia 1927 roku przeszedł do kadry oficerów piechoty, pozostając na dotychczasowym stanowisku, a 31 marca 1928 roku przeszedł w stan spoczynku. 16 października 1928 roku dołączył do Straży Granicznej, gdzie objął stanowisko kierownika Inspektoratu Granicznego nr 6 w Kościerzynie. Od 24 kwietnia do 4 lipca 1931 roku pełnił funkcję kierownika Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego SG w Ciechanowie, po czym powrócił na poprzednią posadę.
W 1934 roku, jako oficer w stanie spoczynku Wojska Polskiego, został wpisany na listę Powiatowej Komendy Uzupełnień w Kościerzynie z przydziałem do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. 1 lutego 1936 roku objął obowiązki kierownika Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego SG w Poznaniu, a 1 lipca 1937 roku uzyskał zatwierdzenie na tym stanowisku.
Kierowany przez niego oddział 8 września 1938 roku został przekształcony na Wielkopolski Okręg Straży Granicznej, a Figler objął funkcję komendanta okręgu SG. Wypełniał swoje zadania do 19 września 1939 roku, kiedy to zmuszony był przekroczyć granicę z Rumunią, gdzie został internowany. Po wydaniu przez Rumunów Niemcom, 14 marca 1941 roku trafił do Oflagu VI E Dorsten, a 17 września 1942 roku przeniesiono go do Oflagu VI B Dössel. Ostatecznie, 10 września 1946 roku, powrócił do Polski.
Marian Figler był mężem Stanisławy z Dziewulskich, która żyła w latach 1886–1979.
Ordery i odznaczenia
Marian Figler otrzymał szereg odznaczeń i medalów, które potwierdzają jego niezłomne zaangażowanie w sprawy ojczyzny oraz dominujący wkład w jej obronność.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 7110 – 17 maja 1922,
- Krzyż Niepodległości – 9 listopada 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 27 listopada 1929 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej”,
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie granicznej”,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę – 1939,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę – 1938,
- Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką,
- Odznaka „Za wierną służbę”.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k l m n o p q r Marian Figler. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.72-6545 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 23.06.2024 r.]
- a b c d Figler (Balbin-Figler) Marian, ps. „Balbin”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 28.06.2024 r.]
- Waldemar Bocheński: Marian Figler. Muzeum Polskich Formacji Granicznych. [dostęp 28.06.2024 r.]
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 28.06.2024 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF DZIEWULSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 28.06.2024 r.]
- Michał Tokarzewski-Karaszewicz: Zestawienie przebiegu służby i kwalifikacji oficerów. [w:] Referat Personalny GISZ, sygn. 701/1/121, s. 427–2 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1928. [dostęp 30.06.2024 r.]
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 04.01.1923 r., s. 6.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 5 z 05.02.1921 r., s. 198.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 161, 413.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 153, 357.
- Lista starszeństwa 1922, s. 54.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 13 z 20.04.1927 r., s. 119.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 15 z 23.05.1927 r., s. 148.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 28 z 23.12.1927 r. Dodatek Nr 1, s. 3.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 3 z 28.01.1928 r., s. 21.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 898.
- Monitor Polski nr 276 z 30.11.1929 r., poz. 638.
- M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
- M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 80 z 26.07.1919 r., poz. 2712.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 96 z 09.12.1919 r., poz. 3942.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 327, 1012.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Artur Kępczyński | Edward Ogrodowicz | Mieczysław Jarmicki | Tadeusz Arentowicz | Mieczysław ChojnackiOceń: Marian Figler