Daniel Rycharski

---

Twórczość

W okresie między 2005 a 2009 rokiem, Daniel Rycharski rozpoczął studia z zakresu grafiki na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, gdzie obecnie jest wykładowcą w Katedrze Multimediów. Podczas swojego czasie studenckiego, Rycharski był również doktorantem w pracowni interdyscyplinarnej Zbigniewa Sałaja oraz prof. Grzegorza Sztwiertni na Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie.

W trakcie studiów Rycharski, obracając się w artystycznym środowisku, współtworzył grupę artystyczną razem z Sławomirem Shutym. W 2009 roku po ukończeniu nauki, powrócił do rodzinnego wsi Kurówko, traktując przestrzeń wokół siebie jak swoją osobistą pracownię artystyczną.

W 2008 roku artysta wraz z pisarzem Sławomirem Shutym stworzył wideo pod tytułem Oblubienica, które opowiada o wiejskiej dziewczynie w poszukiwaniu szczęścia i sensu w życiu. Powstał również teledysk Do czego mnie matka urodziła (2008), ukazujący życie młodej kobiety w ubogiej wsi Kurówko. W jego dorobku artystycznym znajduje się również performance Zapładnianie (2010), w którym Rycharski łączy swoje nagie ciało z ziemią jako symboliczne połączenie. Kolejnym dziełem jest dokument Legenda Kineform (2012), stworzony współpracy z Michałem Zawadą, który poświęcony jest improwizowanym pokazom świetlnym Andrzeja Pawłowskiego z lat 50. XX wieku.

W 2012 roku artysta zdobył tytuł Kulturysty Roku przyznawany przez Polskie Radio Program III. Rok później jego mural, który namalował na domu dziadków, zyskał popularność dzięki reportażowi Uwaga! emitowanemu przez TVN. Inspiracją dla tego malunku były opowieści o fantastycznych stworzeniach z okolicznych lasów, które spowodowały narodziny serii kilkudziesięciu malowideł umieszczonych na budynkach danego regionu, co sprawiło, że Rycharski został uznany za twórcę wiejskiego street artu.

Artysta kontynuował swoją twórczość poprzez zorganizowanie ogrodu z zepsutych maszyn rolniczych i stworzenie instalacji Galeria Kapliczka, stanowiącej miejsce kultu sztuki współczesnej. Znajduje się ona na 13 arach pola przekazanych przez lokalnego sołtysa. Rycharski skonstruował również bramę w stylu metaloplastyki na 150-lecie zniesienia pańszczyzny oraz instalację Multimedialne strachy na dziki i ptaki (2011), która służy jako dokumentacja powstania tego dzieła, łączącego elementy sztuki z potrzebami społeczności.

Pomnik Chłopa, stworzony przez Rycharskiego, od 2015 roku podróżuje po Mazowszu i Małopolsce. Jego przyczepa z około 4-metrowym wysięgnikiem, na którym siedzi chłop, była prezentowana przed Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w czasie wystawy Co widać. Inspiracja dla tej pracy pochodzi z grafiki Albrechta Dürera, która przywołuje pomnikowe wersje pamięci o wojnch chłopskich z XVI wieku. Artysta porusza w swoich pracach problemy społeczne związane z wiejskim życiem i ujawnia często ukryte stereotypy.

W 2020 roku zorganizował projekt, w ramach którego rolnicy i rolniczki zaakceptowali na tydzień gejów i lesbijki z Warszawy, co miało na celu załamanie stereotypów i nawiązanie współpracy między różnymi środowiskami. Projekt nosił tytuł Opieka rodzinna i nawiązywał do historii funkcjonującego w Choroszczy szpitala psychiatrycznego, podkreślając, że polskie społeczeństwo zmaga się z problemami oraz potrzebą zrozumienia różnorodności.

Jego współpraca z rozmaitymi grupami, w tym stowarzyszeniami rolniczymi, kołami gospodyń wiejskich i osobami LGBT+, pozwala na rozwój jego twórczości oraz skierowanie uwagi na społeczne problemy. Prace Rycharskiego są analizowane przez badaczy, takich jak dr hab. Tomasz Rakowski z Uniwersytetu Warszawskiego, a artysta prowadzi dialog z antropologami i kulturoznawcami.

W 2016 roku otrzymał prestiżową nagrodę Paszport „Polityki” w kategorii sztuki wizualne. W przypadku wystawy Strachy w Muzeum Sztuki Współczesnej w Warszawie, był nominowany w plebiscycie kulturalnym O!Lśnienia 2020, organizowanym przez Onet. Jego wizerunek pojawił się także na okładce dwumiesięcznika Replika w marcu 2017 roku.

W 2021 roku powstał film Wszystkie nasze strachy, inspirowany życiem i twórczością Rycharskiego, który zdobył pięć Złotych Lwów na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

Wystawy

Daniel Rycharski jest artystą, który zaprezentował swoje prace na licznych wystawach. Do najważniejszych z nich należą:

• – Street art na wsi, Galeria Sztuki Wozownia w Toruniu (2012),
• – Co widać. Polska sztuka dzisiaj, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2014),
• – Into the Country, Salt Ulus w Ankarze, Turcja (2014),
• – Sztandary św. Ekspedyta 2015–2016, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2015–2016),
• – Robiąc użytek. Życie w epoce postartystycznej, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa (2016),
• – Późna polskość w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie (2017). Na tej wystawie artysta zaprezentował dwie prace: Brama na 150. rocznicę zniesienia pańszczyzny oraz Krzyż,
• – Daniel Rycharski. Strachy w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2018), kurator: Szymon Maliborski,
• – Umarła klasa, Gunia Nowik Gallery, Warszawa (2022).

---

Oceń: Daniel Rycharski

---